Obruk Ne Demek?
Coğrafyanın yer şekilleri alt başlığında karşımıza çıkan bu kavram, oluşan karbonik asitin zamanla kireç taşının yoğun olduğu toprakları zamanla çözerek mağaralar oluşturur. Bu mağaranın üstünde bulunan toprağın çökmesiyle oluşan büyük boşluklardır. Kısaca çukur olarak niteleyebiliriz.
Obruk Neden ve Nasıl Oluşur?
Obrukların oluşmasının genelde iki tip sebebi vardır. Bunlardan ilki, kalker gibi eriyen kayaçların bulunduğu zeminde suyla birlikte erime gerçekleşir boşluklar ve çöküntüler meydana gelir. İkincisi ise, mevcut mağaraların tavanının çökmesi sonucu oluşmaktadır. Her ikisinde de toprağın eriyen kayaçlardan meydana geldiği görülmektedir. Karstik kayaçlar dışında yeraltı su seviyeleri farklı havzaların bulunması da gereklidir.
Obruk türleri şunlardır; çözünme obruğu, çöküntü obruğu, örtü kayacı obruğu, yıkılma obruğu, yayvan obruklar ve gömülü obruklardır.
Obruk Platosu Nedir?
Plato düzlükler olarak düşünülebilir. Obruk platosu ise bir bölgeyi tanımlar. Konya ilinin Karapınar ilçesindeki bil bölgenin adıdır. Kireç taşı tabakalarının erimesi sonucu karstik şekillerden olan obrukların oluştuğu bu bölge, Tuz gölü havzasıyla Konya ovasını birbirinden ayırır. Farklı büyüklüklerde obruklar bulunur. En büyük obruk ise Kızören obruğudur.
Türkiye’deki Obruklar
Türkiye’de İç Anadolu bölgesinin güneyinde ve Toroslar bölgesinde obruklara oldukça sık rastlanılmaktadır. Öyle ki bazı bölgeler direkt obruk ismiyle anılır. Ayrıca şelalaler, göller, barajlarda da bu durum söz konusudur. Obruk platosu nerede diye düşünürsek obrukların en çok görüldüğü Konya ilinde Karapınar ilçesindedir.
Obruk barajı Çorum’da Kızılırmak üzerine inşa edilmiş sulama, içme suyu ve enerji üretmek için yapılmış bir barajdır.
Obruk şelalesi Adana’nın Saimbeyli ilçesinde bulunan Seyhan nehrinin bir kolu olup Göksu nehrine dökülmektedir.
Obruk gölü ise Konyadaki Kızören obruğunun 24 km ilerisinde bulunan karstik bir gölümüzdür.
